Verwijten in je relatie: hoe je echt tot elkaar kunt doordringen
Wanneer je worstelt in je relatie zijn verwijten snel gemaakt. Misschien herken je het: de frustratie die zich ophoopt, het gevoel dat je niet begrepen wordt. En voordat je het weet, is de zoveelste woordenwisseling begonnen:
“Wat moet ik nou doen om tot je door te dringen? Je praat nooit!”
(terwijl jij eigenlijk niet kunt wachten om zelf iets in te brengen zodra hij wél wat zegt)
Of dit:
“Waarom doe je altijd zo dramatisch? Als je een beetje relaxed was zoals ik, zouden we niet zo vaak ruzie hebben.”
(terwijl jij zelf merkt dat je gevoelens opzij schuift en die van haar negeert)
Deze patronen kunnen dodelijk vermoeiend zijn. Na jaren samen merk je dat dezelfde verwijten telkens terugkomen. “Misschien gaat hij een keer luisteren als ik het vaak genoeg zeg,” denk je. Of: “Misschien pakt ze de hint wel op als ik het conflict maar uit de weg blijf gaan.” Maar helpt dat? En: hoeveel effect hebben die verwijten op jullie relatie?
Dr. Phil’s vraag: helpt wat je nu doet?
Je kent vast nog wel dr. Phil – de psycholoog met zijn eigen tv-show, die mensen vaak confronteerde met hun eigen gedrag. In situaties waarin mensen steeds op dezelfde manier doorgingen, vroeg hij hen: “And how is that working for ya?” Deze vraag raakt precies de kern. Bij veel stellen lijken ruzies op een soort herhalingsoefening: er wordt steeds hetzelfde gezegd, op dezelfde manier. Het eindigt vaak in frustratie en wederzijds onbegrip, waarbij beide partners zich op een afstand houden met het gevoel: “Met jou valt toch niet te praten.”
Waarom blijven we dan toch proberen om steeds ons punt te maken via verwijten? Dat komt vaak doordat we vastzitten in een patroon dat voelt als de enige weg naar ons doel. We willen gehoord worden, begrepen worden, en hebben hoop dat de ander uiteindelijk ‘snapt’ wat we bedoelen – als we het maar vaak genoeg zeggen. Maar als we eerlijk zijn, weten we meestal wel dat dit niet werkt.
Waarom we zo vasthouden aan verwijten
Verwijten lijken ons misschien een directe manier om duidelijkheid te krijgen of gehoord te worden. Ze lijken controle te geven, maar wat ze vooral doen, is de ander op afstand houden. Waarom? Verwijten plaatsen de verantwoordelijkheid volledig buiten jezelf, bij je partner. Maar hoeveel bereik je echt als de ander zich aangevallen voelt? Die zet meteen zijn eigen verdedigingsmechanisme in gang, waardoor hij zich terugtrekt, jou verwijten terugkaatst, of zich emotioneel afsluit. De vraag is dus: wil je echt je punt maken, of wil je verbinden met je partner?
Een relatie waarin verwijten de boventoon voeren, kan op termijn vastlopen. Als elk gesprek uiteindelijk uitloopt in een soort van “pingpongspel” van beschuldigingen, verlies je langzaam maar zeker de veiligheid en het vertrouwen dat nodig zijn om elkaar écht te kunnen horen.
Kun je anders reageren?
Neem het voorbeeld van een partner die zich nooit lijkt te willen openen, die gesprekken over de relatie uit de weg gaat of zich liever niet inlaat met emotionele kwesties. Vaak denken we dat deze terughoudendheid voortkomt uit onwil. Maar wat als er een andere oorzaak is? Veel mensen hebben niet geleerd hoe ze met hun emoties kunnen omgaan, omdat dat simpelweg niet in hun opvoeding zat. Misschien kregen ze thuis het gevoel dat emoties er niet toe deden, en dat alles moest worden opgelost door te “doen” en niet te “voelen.”
Voor zo’n partner is een kruisverhoor vaak benauwend. In plaats van veiligheid, voelt hij controle en angst. Hij heeft geen verwijten of eisen nodig, maar juist een sfeer waarin hij zijn gedachten en gevoelens op zijn eigen manier en tijd mag uitspreken.
Een nieuw gesprek: geef ruimte aan de ander
Wat zou er gebeuren als je je partner eens tien minuten de tijd gaf om gewoon te vertellen wat hij voelt – zonder onderbrekingen? Zonder “ja, maar” of een kritische blik. Stel je voor: je luistert, je bent aanwezig, en aan het einde van zijn verhaal zeg je gewoon: “Dank je wel dat je me hebt verteld hoe je je voelt.”
Geen discussie. Geen tegenreactie. Punt.
Deze manier van luisteren kan enorm krachtig zijn. Het creëert een veilige basis waarin beide partners zich uitgenodigd voelen om open te zijn, zonder angst voor kritiek. Het is een basis van gelijkwaardigheid en wederzijds respect, waarbij er ruimte is om kwetsbaar te zijn.
Verbindend communiceren: geen ruimte voor verwijten
Als je echte verbinding wilt in je relatie, wil je werken aan een veilige omgeving waarin verwijten en oordelen geen plaats hebben. En ja, dat betekent ook dat je geen “tsssggg…” geluid maakt of met je ogen rolt. Jij vindt het tenslotte ook niet fijn als je partner jouw gevoelens wegwuift of zegt dat ze “onzin” zijn. Gevoelens hoeven niet logisch of rationeel te zijn; ze zijn simpelweg wat ze zijn. En als je partner de moed heeft om zijn of haar gevoelens te delen, is dat een teken dat hij of zij jou vertrouwt. Dat vertrouwen kun je het best beantwoorden met begrip en geduld.
Vraag jezelf af: hoe zou ik reageren als ik hetzelfde zou voelen? Wat zou ik dan van mijn partner verwachten? Misschien ben je het niet eens met de redenatie van je partner, maar je kunt waarschijnlijk wel zeggen: “Ik kan me voorstellen dat je je zo voelt als je het zo uitlegt.” Dat ene zinnetje is vaak al genoeg om spanning los te laten. Het laat de ander weten dat hij of zij gezien en gehoord wordt.
Hoe stap je uit de verwijtenmodus?
Je kunt je patronen van verwijten en verdediging doorbreken door eerst te erkennen dat ze bestaan. Je hoeft niet perfect te zijn – relaties gaan over samen leren en groeien. Ga het gesprek aan vanuit nieuwsgierigheid in plaats van vanuit oordeel. Stel vragen, niet met de bedoeling om het gelijk aan jouw kant te krijgen, maar om écht te horen hoe je partner dingen ziet en voelt.
Een eenvoudige oefening die helpt om dit om te draaien, is het regelmatig nemen van een pauze wanneer je merkt dat een gesprek richting verwijten dreigt te gaan. Stel jezelf de vraag: Draagt wat ik nu ga zeggen bij aan de verbinding? Of: Hoe zou ik kunnen reageren als ik mijn partner werkelijk wil begrijpen? Dit vraagt soms oefening, maar het resultaat kan verbluffend zijn.
Wanneer beide partners hun best doen om het gesprek open te houden en elkaar ruimte te geven, groeit het vertrouwen en wordt de basis voor duurzame verbinding gelegd.
Meer blogs over communicatie:
De emotionele onbereikbare partner
Zou je dit ook tegen je beste vriend zeggen?