Wat is het geheim van een fijne relatie?, vroegen we.
Ze hebben al verkering gekregen toen ze 18 en 19 jaar waren en ze zijn nog steeds samen, nu ondertussen zo’n dertig jaar. Nu kennen mijn man Erik en ik ze alleen van vakantie, dus geen idee hoe ze thuis met elkaar omgaan, maar hier komen ze over als een stel dat nog steeds gelukkig is samen.
Wij willen dan altijd weten: “Wat is het geheim?”
“Het geheim?” Zij kijkt even alsof ze de vraag niet begrijpt.
“Ja, het geheim van een fijne relatie.”
Het is grappig, bij een aantal stellen heb ik deze reactie al gekregen.
“Het geheim? Is er een geheim van een fijne relatie dan?”
Omdat het voor hen, net als bij dit stel, geen geheim is. Het is een mindset. Een besluit dat je neemt over je relatie en je partner, zo zien zij dat.
“Het is toch normaal om respectvol tegen elkaar te praten?
Is het niet logisch om elkaar tegemoet te komen in wat je allebei nodig hebt?
Je hoort elkaar toch een beetje vrij te laten?
De ander zijn eigen persoon te laten zijn?”
Wie is de terugtrekker?
We leren over hen dat hij de terugtrekker is in de relatie. Hij heeft minder zin om over conflicten te praten dan zij en hij vindt het omgaan met emoties ook lastiger. Zij zegt eerlijk dat zij van nature de neiging heeft om hem achterna te lopen om een discussie uitgepraat te krijgen en dit vroeger ook vaak deed, maar ze weet donders goed dat dit bij hem niet werkt. Nu wacht ze meestal tot bij allebei de emoties wat zijn afgekoeld en als een gesprek dan nog nodig is, dan komt ze erop terug.
Het is een leuk gesprek, waarin we een kijkje krijgen in hun relatie en waarin ze elkaar natuurlijk af en toe plagend corrigeren. “De vaatwasser leegruimen? Nou… dat doe ík meestal hoor. Jij presteert het nog om je kopje 10 centimeter erboven op het aanrecht neer te zetten.” En ze lachen er samen om.
Natuurlijk zijn er ook dingen die niet vlekkeloos verlopen. Hij werkt hard, maakt lange dagen. Zij werkt minder uren, maar heeft daarnaast het huishouden en de kinderen onder haar verantwoordelijkheid. Het voelt soms alsof hij het makkelijker heeft, omdat hij maar één focus heeft: zijn werk. Zij mist soms het ‘samen als een team’ gevoel en een stukje initiatief van zijn kant om eens te bedenken wat ze gaan eten, dingen te regelen, etc. Maar ze snapt ook dat hij er geen energie voor heeft na zo’n lange dag.
Hij lijkt op mijn moeder
Wat opvallend is, is hun vermogen tot zelfreflectie. Uit zichzelf beginnen ze te vertellen over hun jeugd, hoe ze zijn opgegroeid en wat dit nu voor invloed heeft op hun relatie. Zij zegt: “Ik weet dat we over het algemeen een partner kiezen die op onze vader of moeder lijkt en hij lijkt op mijn moeder. Irritant soms? Ja. Maar he, daar moet ik mee leren omgaan, daar kan hij niets aan doen.”
Hij zegt dat zelfkennis belangrijk is in een relatie. “Je moet wel weten hoe je zelf in elkaar zit en waar dat vandaan komt. Ik weet dat ik heel zwart-wit ben en dat heeft best voor behoorlijke discussies gezorgd. Ik heb moeten leren dat er ook nog heel veel grijs bestaat.”
Naar aanleiding van wat hij zegt hebben we het nog kort even over het verschil tussen een overlevingsstrategie vanuit je jeugd, die je niet kunt veranderen, en bepaalde gedragingen of karaktereigenschappen waar je wel invloed op hebt.
Je kunt iemand niet dwingen een andere overlevingsstrategie te kiezen
De directe impuls om te vechten, vluchten of bevriezen is iets dat ingeprogrammeerd zit in je en daar zul je bij elkaar rekening mee moeten houden. Je kunt iemand die bevriest of blokkeert niet dwingen te gaan vechten of in de actiemodus te komen. Diegene zal alleen maar meer blokkeren en uiteindelijk vluchten of helemaal nergens meer toe in staat zijn.
Als het gaat om zaken buiten de overlevingsreacties om, daar kun je wel iets aan veranderen. Als je bent opgegroeid met ouders die continue aan het bekvechten waren en elkaar met woorden het leven zuur maakten, dan is je voorbeeld over hoe je met mensen omgaat niet best geweest. Maar je weet als volwassene best dat het niet oké is om je partner af te branden, naar beneden te halen of uit te schelden. Dat kun je veranderen. Je hoeft dat gedrag niet over te nemen.
Als je partner zich het meest geliefd voelt als jullie elkaar ondersteunen (de liefdestaal van dienstbaarheid), dan kun je je partner hierin tegemoet komen, ook al vind jij andere liefdestalen belangrijker. Dat vergt dan gewoon wat meer inzet. Schrijf in je agenda reminders van dingen die jij zou kunnen oppakken. Vraag wat je uit handen kunt nemen en wees betrouwbaar in het uitvoeren ervan.
Wat is jullie liefdestaal?
Word je partner helemaal blij van qualitytime samen, maar vind jij het in principe al goed als jullie samen ‘s avonds op de bank zitten te Netflixen?
Maak je je partner gelukkig door elke dag even te zeggen: “Ik vind je lief, ik hou van je”, terwijl jij zoiets hebt van ‘ik weet dat we van elkaar houden, dat hoef ik niet elke dag te horen’?
Weet dat de liefdestalen belangrijke behoeften zijn. Je partner voorzien in bepaalde behoeften is niet ‘een leuk extraatje’, maar je partner wordt op den duur ongelukkig als er een tekort aan is.
Ja, je bent altijd verantwoordelijk voor je eigen geluk en je kunt niet verwachten dat je partner je gelukkig maakt als je dat zelf niet bent, maar als je er dan toch voor gekozen hebt om je leven samen door te brengen, probeer dan elke dag iets te doen om de ander een goed gevoel te geven.
Stel je eens voor hoe fijn je relatie kan zijn als je dit allebei doet!
En, om weer even terug te gaan naar het stel van vakantie en hun geheim van een fijne relatie, zei zij nog iets moois toen hij even een drankje aan het halen was.
“Ik weet toch hoe hij is. Ik ken hem ondertussen al zo lang. Als hij weer in zo’n zwart-wit bui zit, dan denk ik ‘laat maar even lullen’. Ik ga niet overal op in, dat is de moeite gewoon niet waard. Er zijn altijd tijden dat het wat moeilijker is, maar het is gewoon een kwestie van bij elkaar blijven en erop vertrouwen dat het weer beter wordt. Dat is hoe wij het doen en we zijn nog steeds blij met elkaar.”
#hetgeheimvaneenfijnerelatie #blijmetelkaar #verantwoordelijkheid #zelfreflectie