The golden child: wat deze rol met je doet
Als je terugkijkt op je jeugd, herinner je je waarschijnlijk de momenten waarop je ouders je prezen. Misschien zeiden ze: “Onze Miriam is zo slim, ze mag misschien wel een klas overslaan!” of “We zijn zo blij dat je ons nooit teleurstelt” of “Martijn heeft het hoogste cijfer gehaald voor zijn werkstuk, goed hè?”
Het leek wel of jij het lievelingetje van het gezin was.
Maar voelde het ook fijn? Of zat er een subtiele druk achter die woorden? Was er een druk om altijd perfect te zijn, altijd het goede voorbeeld te geven?
Als je je hierin herkent, ben je misschien opgegroeid als the golden child. Op het eerste gezicht lijkt het een compliment: wie wil er nu niet het favoriete kind zijn? Maar achter die schijnbare waardering schuilt een zware last.
In dit artikel ontdek je wat het betekent om the golden child te zijn en hoe deze rol je volwassen relaties beïnvloedt.
Wat betekent het om the golden child te zijn?
The golden child wordt door de ouders vaak naar voren geschoven als hun “ideale” kind. Dit kind belichaamt wat de ouders graag willen zien: perfectie, succes en een weerspiegeling van hun eigen onvervulde dromen. De aandacht en lof die het gouden kind krijgt, zijn echter vaak voorwaardelijk. Het is een ruil: je prestaties in ruil voor goedkeuring.
In een gezin met meerdere kinderen kan het gouden kind een tegenhanger zijn van de zondebok. Terwijl de zondebok alle negatieve aandacht krijgt, wordt het gouden kind geprezen, maar ook op een voetstuk geplaatst waar het niet af mag vallen.
Hoe het voelt:
- Je voelt de constante druk om te presteren en nooit fouten te maken.
- Je hebt het idee dat je altijd moet voldoen aan verwachtingen, zelfs als je niet weet wat die precies zijn.
- Je voelt je eenzaam, omdat niemand je écht lijkt te zien, los van je successen.
Praktijkvoorbeeld:
Sofie herinnert zich hoe haar ouders haar altijd lieten weten dat ze trots op haar waren. Maar wanneer ze een fout maakte of niet voldeed aan hun standaard, werd het stil. Dat leerde haar dat haar waarde afhing van hoe goed ze het deed – niet van wie ze was.
De schaduwzijde van perfectie
Opgroeien als golden child heeft voordelen: je leert hard werken, je hebt vaak een goed ontwikkeld verantwoordelijkheidsgevoel en je bent waarschijnlijk succesvol in wat je doet. Maar die rol kent ook een keerzijde, vooral in relaties.
1. Angst voor afwijzing
Golden children zijn vaak bang dat als ze niet aan verwachtingen voldoen, ze de liefde van anderen verliezen. Dit kan ervoor zorgen dat ze zich nooit volledig ontspannen voelen in relaties.
Voorbeeld:
Rick heeft een partner die hem vaak vraagt om zijn gevoel te delen. Maar Rick blokkeert, bang dat als hij zijn onzekerheden toont, hij minder aantrekkelijk of sterk overkomt.
2. Moeite met kritiek
Omdat je als golden child gewend bent om altijd geprezen te worden, kan kritiek als een persoonlijke aanval voelen. Dit maakt het moeilijk om constructieve feedback te ontvangen, ook van mensen die het goed met je voor hebben.
Voorbeeld:
Mila’s collega gaf haar opbouwende kritiek over een project. Ze voelde zich niet alleen afgewezen, maar ging ook twijfelen aan zichzelf, ondanks haar vele eerdere successen.
3. Emotionele afstand in relaties
Het gouden kind leert zichzelf vaak te beschermen door een masker van perfectie op te zetten. Dit kan leiden tot een gebrek aan emotionele intimiteit, omdat je bang bent om je kwetsbaar op te stellen.
Voorbeeld:
Sandra’s partner vertelde haar dat hij zich emotioneel buitengesloten voelde. Hij zag haar als sterk en succesvol, maar hij miste een dieper contact. Sandra vond het moeilijk om haar kwetsbaarheid te tonen, omdat ze altijd geleerd had om “alles onder controle te hebben.”
Hoe bevrijd je jezelf van de rol van the golden child?
Het doorbreken van deze rol begint met het herzien van de overtuigingen die je als kind hebt ontwikkeld. Dit kun je doen om jezelf meer vrijheid te geven en je authenticiteit te ontwikkelen:
1. Onderzoek je eigen verwachtingen
Veel golden children nemen de verwachtingen van hun ouders mee naar hun volwassen leven. Vraag jezelf af: Zijn deze doelen echt van mij? Of probeer ik nog steeds iemand anders trots te maken?
2. Durf fouten te maken
Oefen met imperfectie. Kies bewust een situatie waarin je jezelf toestaat om niet perfect te zijn. Misschien laat je een taak los, of probeer je iets nieuws zonder dat je meteen goed hoeft te zijn.
Voorbeeld:
Sven, een perfectionist, besloot om te leren schilderen – zonder lessen of regels. Hij ontdekte dat fouten maken niet alleen oké was, maar ook bevrijdend voelde.
3. Maak ruimte voor emoties
Leer om je verschillende emoties te herkennen en om ze eerlijk te uiten. Begin met het simpelweg benoemen van wat je voelt, zelfs als het ongemakkelijk is. Mensen mogen je gaan leren kennen zoals je bent, niet zoals je geleerd hebt te zijn.
4. Zet kleine stappen naar kwetsbaarheid
Kwetsbaarheid voelt eng, maar het is essentieel voor echte verbinding. Begin met iemand die je vertrouwt. Deel een onzekerheid of een angst, hoe klein ook.
Het gouden kind loslaten
De rol van the golden child is vaak zo verweven met je identiteit, dat het moeilijk kan zijn om los te laten. Maar je bent meer dan je prestaties. Je waarde zit in wie je bent, niet in wat je doet.
Stel je maar voor dat je die zware rugzak met al die verwachtingen af doet. Terwijl je hem neerzet, voel je al dat je lichter bent. Zonder die zware rugzak kun je vrij bewegen en ontdekken wie je echt bent.
Het is tijd om jezelf die vrijheid te gunnen. Je hoeft niet meer het “gouden kind” te zijn om geliefd te worden. Liefde mag onvoorwaardelijk zijn – en dat begint bij jezelf.
Andere rollen die je aan kunt nemen in een relatie: