Schoonmoeders zijn vaak het mikpunt van grapjes en bij veel mensen een irritatiefactor in hun relatie. Als jij nu denkt: Mijn ouders én mijn schoonouders zijn schatten van mensen, dan is deze blog niet voor jou. Stop dan maar met lezen en ga wat anders leuks voor jezelf doen.

Mij valt het op dat veel mensen niet zo’n harmonieuze relatie met hun schoonouders hebben. Sterker nog, de irritaties kunnen zo hoog oplopen dat de relatie met de partner er onder lijdt. Laatst had ik weer een stel op de bank zitten met relatieproblemen, waarvan het grootste probleem de schoonouders waren. Voor de ene partner waren het tenminste de schoonouders, maar automatisch gaat het dan over de ouders van de andere partner, je snapt hem.

Het lijkt mij echt niet leuk, om in relatietherapie te moeten bespreken dat jouw ouders of schoonouders een belangrijke rol spelen in je liefdesleven en dat de relatie zich hierdoor op glad ijs begeeft. Het is soms al moeilijk genoeg om het samen goed te hebben. Je bent twee verschillende personen, die samen in één huis samen leven. Niet zo gek dat dit wel eens botst. En dan moet je naast de wensen en verwachtingen van je partner ook nog eens rekening houden met de wensen en verwachtingen van je ouders en schoonouders.

Als jouw ouders geen klik hebben met je partner of andersom is dat heel vervelend.

Zit jij tussen je partner en je ouders?

Je bent bij je partner omdat je van hem of haar houdt. Maar soms kun je het gevoel hebben dat je tussen je partner en je ouders in staat. Je ouders spreken jou erop aan als je partner zich niet gedraagt zoals zij hopen. Steeds weer moet je aanhoren dat je partner niet op de goede manier communiceert, dat er te weinig spontaniteit is, dat je partner egoïstisch is, niet attent, niet genoeg interesse toont, niet praat, te veel praat, enzovoorts enzovoorts. En het uiten van dit ongenoegen gebeurt altijd als je partner er niet bij is. Alsof jij het voor ze moet gaan oplossen.

En dan kom je thuis en vertel je je partner wat je ouders gezegd hebben. Ergens ben je het wel een beetje met ze eens. Niet gek, want je komt uit hetzelfde nest. Je bent niet objectief. Maar dit merkt je partner. Ineens is het 3-1, jij en je ouders tegenover je partner.  Je partner voelt zich door jou aangevallen, is boos omdat het achter zijn of haar rug besproken wordt en voelt zich totaal alleen staan omdat jij partij trekt voor je ouders. Jij voelt je vervolgens aangevallen door je partner en denkt: ‘Don’t shoot the messenger!’ Als jij nou wat meer je best doet, zijn zij ook weer blij.

Hebben je schoonouders kritiek op jou?

Als jij degene bent die zich aangevallen voelt, heb je waarschijnlijk het gevoel dat je niet jezelf kunt zijn bij de familie van je partner? Hebben zij een totaal andere kijk op de wereld dan jij en heb jij het gevoel dat je op eieren moet lopen als je daar bent? Het is niet leuk als je steeds weer te horen krijgt van je partner dat je niet voldoet aan de verwachtingen.

Aan welke kant van de relatie je ook staat, je hebt allebei een probleem op deze manier.

Is het überhaupt realistisch dat het je lukt om iedereen tevreden te houden? Ik denk dat dit lastig is.  Want jij bent op een bepaalde manier opgevoed en je partner waarschijnlijk op een hele andere manier. Een andere leefomgeving, andere normen en waarden, andere familieleden daar omheen zoals ooms, tantes, neven, nichten, met hun eigen ervaringen en perspectief. De omgeving waarin je opgroeit is voor jou normaal. Hoe jouw ouders jou behandelden was voor jou de realiteit en misschien heb je lange tijd gedacht dat hun normen en waarden ‘DE WAARHEID’ waren.

Wat is DE WAARHEID?

Heb jij misschien hun overtuigingen over geld overgenomen? ‘Je moet alles opzij zetten om snel je huis af te lossen, ‘alleen door hard werken kom je er’, geld maakt niet gelukkig’.

Of overtuigingen over familiebanden? ‘Het is normaal dat je elkaar elke week ziet’, als je langskomt begroet je elkaar met 3 zoenen, zo hoort dat’, ‘we hoeven de deur niet plat te lopen om een goede familieband te hebben’.

Overtuigingen over het opvoeden van kinderen? ‘Je moet ze niet verwennen, dan worden het onuitstaanbare nesten’, ‘ze mogen best even huilen, daar worden ze hard van’, ‘soms hebben kinderen gewoon een goeie klap op hun kont nodig’.

Ik ga in niet discussie met je over welke overtuigingen, normen en waarden goed of fout zijn, want daar gaat het hier niet over.  Wat ik wil dat je je realiseert: Wat heb ik als waar aangenomen, al sinds ik jong ben? Wat hebben mijn ouders mij geleerd, met woorden of door hun manier van doen? Want, man, ik hoor zo vaak: “Nee hoor, mijn ouders hebben nooit gezegd dat ik het niet goed deed. Mijn ouders lieten mij altijd zelf bepalen wat ik wilde worden. Ik heb echt een fijne jeugd gehad.” Om vervolgens in dezelfde sessie te vertellen dat er geen ruimte was voor knuffels en het uiten van emoties. Of ik hoor dat de broer, die een eigen advocatenkantoor heeft, toch altijd op verjaardagen net even meer opgehemeld word dan het andere kind, die kapster is.

Maar dit laatste is al voer voor 10 blogs, de tegenstrijdigheid van zeggen ‘ik heb een fijne jeugd gehad’ en daarnaast allerlei dingen opnoemen waaruit blijkt dat die persoon zich eigenlijk niet veilig voelde als kind. Daar kom ik nog wel een keer op terug.

Welke bagage neem je met je mee de relatie in?

Waar het hier om gaat is wat jij meeneemt aan normen en waarden je relatie in. Je komt in zo’n relatie met al je bagage, zet die zware koffer voor je partner neer en zegt: “Deze heb ik van mijn ouders gekregen. Die neem ik met mij mee en die blijft hier staan.”

Maar ja, dan pakt jouw partner achter zich een minstens net zo’n grote koffer en zegt: “Daar is geen plaats voor, want ik heb ook een koffer bij me. Bovendien is mijn koffer veel beter dan die van jou.”

Tja, wat nu?

Er is geen plaats voor beide koffers, maar jullie willen wel samenwonen.

Dan zit er maar 1 ding op.

Koffers open en alles uitpakken. Wat zit er eigenlijk allemaal in? Even voor de duidelijkheid, het gaat hier natuurlijk niet over sokken en ondergoed, maar over overtuigingen, meningen en perspectieven. Oke, die snapte je al? Goed zo, ff checken. Dus, uitpakken en kijken. Hebben jullie bepaalde dingen dubbel? Met andere woorden, hebben jullie over sommige dingen dezelfde denkwijze? Top, dat scheelt.

Waar zitten de grote verschillen? Als jij een hele sterke mening over iets hebt en er weinig ruimte is voor onderhandeling, kun je dan uitleggen waarom je dit zo voelt? En zeg nou niet: “Nou, gewoon.” Dat is geen reden. Daar kan je partner niks mee. Leg uit waarom iets zo belangrijk voor je is en wat jij hierover geleerd hebt vroeger.

Misschien kom je erachter dat je iets klakkeloos overgenomen hebt, maar dat het perspectief van je partner toch ook wel zinnig blijkt. Het is fijn dat je nu volwassen bent en je eigen keuzes mag gaan maken over wat je van iets vindt. Je mag het nu op JOUW manier gaan doen. En dat valt soms niet mee, want sommige gewoontes zitten er ingebakken. Blijf nadenken: wat wil ik? Wat vind ik belangrijk in mijn relatie?

En kan ik bepaalde overtuigingen loslaten die eigenlijk niet passen bij de persoon die ik wil zijn?

Wat kun jij nu doen voor je relatie?

Stap 1 is naar elkaar standpunt luisteren, horen waar de mening van de ander op gebaseerd is, zonder oordeel. Hiermee accepteer je ook meteen dat de ander anders kan denken.

De tweede stap 2 is met elkaar overleggen. Denken we hetzelfde en waar moeten we elkaar in tegemoetkomen of compromissen sluiten?

En nummer 3 is één front vormen. Jullie hebben een nieuw gezin gevormd. Sowieso samen en eventueel met kinderen. Zijn mensen buiten jullie gezin het niet eens zijn met hoe jullie dingen doen? Dat is heel jammer, maar je kunt niet iedereen blij maken. Als jullie maar blij zijn samen.

Als het jouw ouders zijn die hun ongenoegen uiten, wil je er niet steeds tussen zitten. Dan is het beter om ze te zeggen dat je het er niet over wilt hebben, omdat het niet netjes is om te roddelen over je partner achter zijn of haar rug om. Ze kunnen het rechtstreeks tegen je partner zeggen als ze dat willen. Weet je, als een van je vrienden steeds over een andere vriend roddelt, zou je ook zeggen: “Ga het ff lekker zelf tegen hem zeggen, ik vind het niet leuk dat je dit doet.”

En als je het helemaal met je ouders eens bent, kun je je afvragen of het eerlijk is dat jouw partner zichzelf moet gaan veranderen om jullie een plezier te doen. Daar wordt niemand blij van uiteindelijk.

En voor jou, als jij degene bent die zich aangevallen en afgewezen wordt: Je hebt misschien gelijk. Misschien ben je wel niet goed genoeg voor je partner in hun ogen. Misschien hebben zij ouderwetse opvattingen over hoe jij dingen zou moeten doen en hebben ze continue kritiek. En triggert dit jou keer op keer vreselijk, waardoor je je heel boos of verdrietig voelt.

Een stukje zelfreflectie

Je kunt hier verschillende dingen mee doen. Ten eerste kun je bij jezelf op onderzoek uit gaan waar die trigger precies over gaat. Welk gevoel geven je jou precies en waar doet je dit aan denken als je in gedachten naar je jeugd gaat? Want hoe heftiger jouw eigen emotie is, hoe meer kans dat er een onverwerkte emotie uit het verleden geraakt wordt. Ik werk met mensen 1 op 1 om dit duidelijk te krijgen, want dit is belangrijk. Als je je eigen triggers kent en herkent word je stabieler en rustiger en ga je niet meer zo uit je dak omdat iemand iets kwetsends zegt.

Ten tweede, het is niet zo belangrijk dat zij jou accepteren en dat je het goed doet voor hen. Als jij 100% zeker weet dat jij staat voor een bepaalde visie, opvatting of mening, waarom zou je dit dan veranderen? Niet jezelf mogen zijn, dat doe je zelf. Je kiest ervoor om jezelf weg te cijferen en jezelf in allerlei bochten te wringen. Wat als je gewoon wel jezelf zou zijn? Ja, misschien vinden ze dat raar, asociaal of gek en zullen ze hierop reageren. Leg kalm uit hoe jij het ziet en dat het helemaal oke is dat zij iets anders vinden.

Ik hoop dat je hier iets aan hebt. Het is een veel voorkomend probleem, maar laat je niet gek maken. Blijf met elkaar praten en geef je partner niet het gevoel dat hij of zij er alleen voor staat.