Wat veel invloed heeft op onze ontwikkeling en onze relaties zijn ervaringen uit onze jeugd, die niet zo fijn waren. We noemen dit jeugdtrauma of Adverse Childhood Experiences (ACE’s).
De fout dit veel mensen maken is meteen zeggen: “Dit geldt niet voor mij.” Lees eerst even verder en oordeel daarna.
Wanneer je wilt werken aan jezelf en/of een betere relatie wilt met je partner, is je bewust worden van wie je bent en welke factoren je gedrag bepalen heel belangrijk. Veel mensen zeggen: “ik weet echt wel wie ik ben”, maar vervolgens kunnen ze niet precies vertellen waarom ze nu zo boos werden op een bepaalde opmerking van hun partner.
Waar ik naar op zoek ben in de therapie: “Wat is het onderliggende gevoel dat je krijgt en welke overtuiging zit hier onder?” Natuurlijk vraag ik dit in Jip en Janneke taal, in de context van de sessie, maar ik krijg toch vaak een ‘huh?’ gezicht te zien.
Dit is voor mij een teken dat deze persoon zichzelf toch niet zo goed kent als hij of zij denkt. En dat geeft niet, want daar help ik bij, maar het is wel handig als je accepteert dat 95% van al onze gedachten, gevoelens en gedrag gestuurd wordt door ons onbewuste.
Wat zijn Adverse Childhood Experiences (ACE’s)?
Adverse Childhood Experiences, of ACE’s, zijn traumatische gebeurtenissen die in de kindertijd plaatsvinden en langdurige effecten hebben op de geestelijke en lichamelijke gezondheid. Voorbeelden van ACE’s zijn:
- Fysieke of emotionele mishandeling: Dit kan variëren van lichamelijk geweld tot verbaal misbruik en emotionele manipulatie. Bijvoorbeeld: schelden, verwijten, naar beneden halen, denigrerende opmerkingen, zussen of broers ophemelen ten opzichte van jou, de lat te hoog leggen, waardoor het nooit goed genoeg is.
- Verwaarlozing: Zowel fysieke als emotionele verwaarlozing, waarbij de basisbehoeften van een kind niet worden vervuld. Basisbehoeften zijn: gezien worden, je mening mogen geven, jezelf mogen zijn, vrij gelaten worden om jezelf te ontwikkelen, liefde en aandacht krijgen, een stabiele, veilige omgeving.
- Gezinsproblemen: Het meemaken van scheidingen, huiselijk geweld, een ouder met een verslaving of psychische aandoening.
- Seksueel misbruik: Ongewenste seksuele aanrakingen of handelingen die plaatsvinden in de kindertijd.
Hoe uit jeugdtrauma of ACE’s zich als je volwassen bent?
Ondanks dat mensen over het algemeen goed kunnen functioneren als volwassene zijn er bepaalde kenmerken in het gedrag die je kunt waarnemen bij jezelf of bij je partner. Dit zijn tekenen dat er wellicht vroeger sprake was van enige vorm van jeugdtrauma:
Overmatige waakzaamheid: Voortdurend de omgeving scannen op tekenen van gevaar, wat kan leiden tot chronische stress en angst.
Problemen met vertrouwen: Moeite hebben om anderen te vertrouwen, wat jaloezie en wantrouwen kan oproepen in de relatie met een partner.
Emotionele onthechting: Sommige mensen vinden het moeilijk om emotioneel beschikbaar te zijn in relaties. Ze geven hun partner onvoldoende liefde, aandacht en compassie.
Grenzen stellen: Als er vroeger een probleem was omtrent het respecteren van persoonlijke grenzen, kan dit leiden tot het stellen van rigide grenzen of juist helemaal geen grenzen kunnen stellen.
Zelfdestructief gedrag: Zelfbeschadiging, verslaving of het uitkiezen van schadelijke partners kan het gevolg zijn van vroeger niet gezien of gehoord zijn, niet goed genoeg/niet belangrijk/niet waardevol voelen.
Overmatig pleasen: Om conflicten te vermijden, kunnen mensen met een traumatische achtergrond hun eigen behoeften negeren en anderen boven zichzelf stellen.
Problemen met intimiteit: Angst voor afwijzing of verlating kan ervoor zorgen dat getraumatiseerde mensen intimiteit vermijden. Dit kan zich uiten in geen behoefte hebben aan knuffels, zoenen of seks, of de voorkeur hebben voor oppervlakkige porno-achtige seks.
Super empathisch of hoogsensitief zijn
Mensen die vroeger een onveilige thuissituaties hebben ervaren, zijn vaak gevoeliger voor de stemming en energie van anderen. Ze kunnen de emotie van de ander aanvoelen, waarbij ze niet meer voelen wat hun eigen emotie is. Hun energie is naar buiten gericht, omdat ze vroeger moesten inschatten hoe de gemoedstoestand was van hun vader of moeder, of het veilig was en wat er nodig was om consequenties te vermijden.
Niet goed in contact met het ‘zelf’
Er is een gebrek aan lichaamsbewustzijn en zelfbewustzijn. Eigen behoeften en emoties kunnen ze niet goed voelen, waardoor het ook lastig is om emoties te benoemen en te bespreken. Dit maakt de communicatie met hun partner moeilijk.
Hoe nu verder?
Het is cruciaal om jeugdtrauma te verwerken, hoe klein of hoe groot ook.
Adverse Childhood Experiences worden vaak gebagatelliseerd en afgedaan met:
“Zo ging dat nu eenmaal vroeger; niet zeuren, gewoon doorgaan.”
“Er is niets mis met een beetje harde opvoeding.”
“Er valt mijn ouders niets te verwijten, ze hebben het goed gedaan.”
“Ik herinner me er niet veel van, dus het zal wel meevallen, denk ik.”
Onderken wie je bent en waar je vandaan komt
Wanneer je een evenwichtige relatie wilt creëren met een partner, zul je je eigen jeugdtrauma(atjes) moeten helen. Dit klinkt een beetje soft voor je als je gewend bent om het weg te stoppen of te ontkennen, maar ik verzeker je, het zal een positieve uitwerking hebben op je eigen ontwikkeling en je relaties.
Het onderkennen en helen van jeugdtrauma en ACE’s heeft niets te maken met je ouders de schuld geven van wie jij bent geworden. Jij blijft altijd verantwoordelijk voor je eigen gedrag.
En hé, als er in therapie uitkomt dat het inderdaad allemaal wel meeviel, ook prima toch?
Dan heb je dus niets te verliezen, of wel?
Neem de verantwoordelijkheid voor je eigen gedrag, erken welke factoren hier allemaal invloed op hebben en bespreek dit met je partner.
In het traject ‘Relatietherapie 2.0‘ gaan we hier op in en in het traject ‘De relatie met jezelf, de basis’ verdiepen we ons nog wat meer in je persoonlijke groei.
Wil je meer lezen over de invloed van je jeugd?
In deze blogs vertel ik er meer over:
Hoe bepaalt je jeugd de relatie met je partner?
8 signalen dat er werk nodig is aan jezelf
Hoe ziet hechtingsproblematiek er uit in relaties?
Veilig, angstig of vermijdend gehecht
Hechtingsproblematiek. Hoe ziet dat er uit in relaties?
Wat is jouw overlevingsstrategie?
#ace #adversechildhoodexperiences #jeugdtrauma #gabormate #hechtingstheorie